Skip to main content
Bedrijfsmanagement

Accountancy-Fiscaliteit

Kies je voor de afstudeerrichting Accountancy-Fiscaliteit van de opleiding Bedrijfsmanagement, dan volg je je passie voor cijfers. Je wordt een specialist in accounting, fiscale optimalisatie en financiële controle van een onderneming. Maar je blijft niet stilstaan bij die cijfers, je leert ze ook omzetten in concrete oplossingen en sterke resultaten. Je formuleert adviezen die mee de toekomst van een business bepalen. Je wordt een doorzetter en vertrouwenspersoon, stressbestendig maar tegelijk sociaal en vlot in de omgang met klanten.

Iets voor jou?

Wil je graag cijfers analyseren en interpreteren, en ben je benieuwd naar het verhaal erachter? Wil je ondernemers inspireren en adviseren of samen met het management buigen over de cijfers zodat je impact hebt op de verschillende doelstellingen van het bedrijf? Dan is Accountancy-Fiscaliteit iets voor jou. Door automatisering en digitalisering verandert het beroep in sneltempo. Gelukkig ben jij er om de boekingen te controleren. Je optimaliseert de boekhoudkundige verwerking, werkt nauwkeurig en probleemoplossend. 

131017AP Meistraat Bedrijfsmanagement Accountancy-fiscaliteit Financie- en verzekeringswezen (6)_1.jpgWat leer je?

  • Je leert alles over analytisch boekhouden, fiscale optimalisatie, financiële analyse en controleleer.
  • Je wordt een moderne accountant-fiscalist die vertrouwd is met de nieuwste digitale tools en software.
  • Je leert professioneel communiceren in het Nederlands, Engels én Frans.
  • Je verwerft inzicht in management, recht en ondernemen.
  • Je ontwikkelt de nodige soft skills zoals samenwerken in team en timemanagement.

Naast grondige vakkennis en talenkennis, leer je ook heel wat persoonlijke skills. Denk maar aan: zelfstandig werken, creatief denken, sociale en culturele vaardigheden ... Talenten die je goed kan inzetten op je toekomstige werkplek.  

Wie word je?

Iemand die verzekerd is van werk. Je diploma is dé toegangspoort tot heel wat boeiende beroepen als werknemer of zelfstandige. Zo kan je kiezen voor een job als boekhouder in een bedrijf of accountantskantoor, maar je kan ook zelfstandige accountant of belastingconsulent worden. Daarnaast ben je welkom in de boekhouding of financiële dienst van grote internationale ondernemingen. Tot slot weet de overheid jouw kwaliteiten zeker te waarderen. Aan jou de keuze!

Gemeenschappelijk eerste semester

Het eerste semester is een periode van proeven en oriënteren. Je maakt grondig kennis met de vier afstudeerrichtingen van de opleiding Bedrijfsmanagement. Na een gemeenschappelijk eerste semester, kan je in het tweede semester doordacht een afstudeerrichting kiezen. Dit doe je niet alleen. Onze lectoren begeleiden je persoonlijk naar een juiste studiekeuze en laten je groeien doorheen je opleiding. 

Je krijgt dus een goede opvolging vanaf dag één. Zo zal je ook enkele niet-bindende instaptoetsen doen voor Nederlands, Frans, Engels en wiskunde. Die zijn er om je te ondersteunen wanneer je het moeilijk hebt. Zo kan je op basis van je resultaat extra contacturen volgen voor deze vakken zodat je weer helemaal mee bent.  

In het derde jaar ligt de focus op interesses en verruimen. Via een cross-over business project, meerdere keuzetrajecten, bachelorproef en stage werk je aan je kennis en inzichten over verschillende disciplines heen.

In de opleiding leer je ook aan jezelf werken. Je gaat voor de juiste attitude als professional waarbij je inzet op zelfstandigheid, creatief denken en een internationale mindset. In een klas van ongeveer 35 studenten krijg je een mentor toegewezen die je individueel begeleidt aan de hand van coachingsgesprekken richting persoonlijke groei. Je staat er dus niet alleen voor! 

 

Je bent de architect van jouw studieloopbaan en krijgt vanaf het tweede jaar de kans om via vier keuzetrajecten kleur te geven aan jouw ontwikkeling: accountancy, fiscaliteit of ondernemerschap. Je kan ook opleidingsonderdelen opnemen uit het schakelprogramma naar de masteropleiding.

Praktijk is overal aanwezig in de opleiding. Je zal dus niet enkel met je neus in de boeken zitten. 

  • Je sluit je studies af met een werkveldstage van 13 weken
  • Nieuwe en alternatieve leervormen: zelfstudie, probleemgestuurd werken, digitale leerpaden, geïntegreerde of multidisciplinaire praktijkprojecten, real cases … komen aan bod. 
  • Trends en kennis uit het werkveld brengen we rechtstreeks naar de klas. 

AP Hogeschool staat voor kwalitatief onderwijs. Al onze opleidingen ondergaan een grondige kwaliteitscheck. Zo ben je gerust dat de richting die je volgt niet alleen kwaliteitsvol en up-to-date is, maar ook de laatste ontwikkelingen van de arbeidsmarkt volgt. Na je studie ben je dus zeker van de juiste expertise en kan je met een gerust hart de werkvloer op. 

De kwaliteitscriteria zijn vastgelegd door deze externe organisaties: 

  • de European Standards and Guidelines for Quality Assurance in the European Higher Education Area (ESG);
  • en de Vlaamse kwalificatiestructuur (VKS). 

Meer weten? Lees er alles over op ap.be/kwaliteit

De Raad van Bestuur heeft vastgesteld dat de kwaliteit van de bacheloropleiding Bedrijfsmanagement is gegarandeerd. Het kwaliteitsrapport kan je hier raadplegen.

Programma

Courses Exchange Students 2024-25

  • 1. Bedrijfsmanagement: 60 SP
    Courses ECTS
    Français 3
    English 3
    Micro-economie 3
    Bedrijfsmanagement oriëntatie 8
    Inleiding tot het recht 3
    Onderzoeksvaardigheden 3
    Professional digital skills 3
    MyTalent: 21st century skills 1 4
    Macro-economie 3
    MyTalent: 21st century skills 2 3
    Algemeen boekhouden 5
    Fiscale wetgeving 4
    Business case Accountancy-Fiscaliteit 3
    Communication en français 3
    Communication in English 3
    Financiële algebra 3
    Starten met ondernemen 3
  • 2. Accountancy-Fiscaliteit: 60 SP
    Courses ECTS
    MyTalent: 21st century skills 3_AF 3
    English for accountants 3
    Vennootschapsboekhouden 1 4
    Ondernemingsrecht 3
    BTW 3
    Personenbelasting 6
    Cost accounting 4
    Bedrijfsfinanciering 3
    Managementaccounting 3
    Vennootschapsbelasting 1 3
    Vennootschapsboekhouden 2 4
    Project Business start-up 6
    Excel_AF 3
    Sociale wetgeving 3
    Le français du comptable 3
    • Accountancy
      Note: Je moet alle opleidingsonderdelen volgen.
      Courses ECTS
      Interne controle 3
      Financieel beheer 3
    • Fiscaliteit
      Note: Je moet alle opleidingsonderdelen volgen.
      Courses ECTS
      Douane en accijnzen 3
      Internationale en lokale belastingen 3
    • Ondernemerschap
      Note: Je moet alle opleidingsonderdelen volgen.
      Courses ECTS
      Creativiteit en innovatie_AF 3
      Management voor de ondernemer_AF 3
    • Schakel naar de master
      Note: Je moet alle opleidingsonderdelen volgen.
      Courses ECTS
      UA - Schakel naar Master OLOD 1 3
      UA - Schakel naar Master OLOD 2 3
  • 3. Accountancy-Fiscaliteit: 60 SP
    Courses ECTS
    Sustainable business management_AF 3
    Controleleer en deontologie 3
    Registratie- en erfbelasting 3
    Vennootschapsbelasting 2 3
    Fiscale optimalisatie 3
    Accounting business game 6
    MyTalent: 21st century skills: 4_AF 3
    Innovation business challenge_AF 3
    Stage_AF 18
    Bachelorproef_AF 6
    Financiële analyse 1 3
    Financiële analyse 2 3
    • Accountancy
      Note: Je moet alle opleidingsonderdelen volgen.
      Courses ECTS
      Consolidatie 3
    • International business
      Note: Je moet alle opleidingsonderdelen volgen.
      Courses ECTS
      Topics in internationale handel_AF 3
    • Ondernemerschap
      Note: Je moet alle opleidingsonderdelen volgen.
      Courses ECTS
      Project ondernemerschap_AF 3
    • Schakel naar de master
      Note: Je moet alle opleidingsonderdelen volgen.
      Courses ECTS
      UA - Schakel naar Master OLOD 3 3

*modeltraject steeds onder voorbehoud van wijzigingen

Download een printklare pdf-versie

Vul even je gegevens in, en je krijgt over enkele momenten een printklare pdf-versie in je mailbox.

Het eerste semester is gemeenschappelijk voor alle afstudeerrichtingen van de opleiding Bedrijfsmanagement. Je verwerft een basiskennis van alle disciplines en spitst je toe op algemene economische en bedrijfskundige kennis en inzichten, aangevuld met de nodige digitale skills en taalkennis. 

In MyTalent focus je op persoonlijke ontwikkeling en zelfsturing. Aan het einde van het eerste semester maak je een begeleide keuze voor een afstudeerrichting.

Vanaf het tweede semester volg je opleidingsonderdelen met specifieke boekhoudkundige en fiscale inhoud

Je verdiept je in diverse aspecten van accounting en fiscaliteit. Je wordt geleidelijk specialist in vennootschapsboekhouding en financiële domeinen als bedrijfsfinanciering en kostenbeleid. Fiscale topics zoals personen- en vennootschapsbelasting of btw hebben geen geheimen meer voor jou. Daarnaast breid je ook je talenkennis uit. Je leert zakelijk communiceren in het Frans en Engels. Tot slot voer je een geïntegreerd praktijkproject uit.

In het tweede jaar heb je de keuze uit vier trajecten

  • Accountancy: verdiep je boekhoudkundige expertise.
  • Fiscaliteit: word een echte belastingexpert.
  • Ondernemerschap: ontdek jouw talent voor ondernemen. 
  • Academische ambities? Neem alvast enkele opleidingsonderdelen op van het schakelprogramma naar een masteropleiding Organisatie & Management (UA).

Je zal enkel nog lessen volgen in het eerste semester. Daarnaast verruim je je horizon met het vervolg van jouw keuzetraject en een cross-over business project. Je verdiept je in controleleer, financiële analyse en vermogensplanning. Je speelt het business game High Pro in samenwerking met prominente accountancybedrijven Yuki en PricewaterhouseCoopers (PwC). Het laatste semester van je opleiding spendeer je volledig aan jouw (buitenlandse) stage en bachelorproef.

In het tweede jaar krijg je de kans om via vier keuzetrajecten kleur te geven aan jouw opleiding.

1. Accountancy

Laat de boekhouding en de cijfers uit de jaarrekening jou niet los? Wil je je graag nog verder verdiepen in de accountancysector? Dan is het keuzetraject accountancy zeker je ding. In dit traject scherp je jouw boekhoudkundige vaardigheden verder aan.

  • Je leert onder andere op welke manier de controleprocessen in een organisatie worden beheerst, welke risico’s zich kunnen voordoen in een organisatie en hoe deze te managen.  
  • Verder verdiep je je in het financieel beheer van een organisatie. Je leert verschillende beheerstechnieken aan zodat je ondernemers een financieel advies kan geven.  
  • Tot slot leer je verschillende consolidatiemethodes aan die je helpen om de structuur van moeder- en dochtervennootschappen beter te begrijpen en voeg je hun cijfers samen zodat je zicht krijgt op de financiële situatie van de groep. 

Met dit keuzetraject bekom je bovendien bijkomende vrijstellingen, naast de basisvrijstellingen, voor aanverwante vakken en toelatingsexamens van het ITAA. 

Wil je je verdiepen in het uitdagende belastingstelsel en de fiscaliteit verder ontdekken? Dan is het keuzetraject fiscaliteit de juiste optie!  

  • In een eerste keuzevak zal je leren welke regels van toepassing zijn wanneer goederen worden in- en uitgevoerd via de douane. Daarnaast bestudeer je de toepassing van accijnzen, een indirecte belasting die geldt op de verkoop of gebruik van bepaalde goederen. 
  • Het tweede keuzevak gaat dieper in op lokale en internationale belastingen. Je bestudeert gewestelijke, provinciale en gemeentebelastingen en de daarbij horende bevoegdheden. Maar je kijkt ook over de landsgrenzen en gaat dieper in op de internationale belastingplicht.  
  • Tot slot zal je in het opleidingsonderdeel fiscale procedure meer leren over de aangiftes, bewijsmiddelen, onderzoeksbevoegdheden en andere fiscale procedures.  

Met dit keuzetraject bekom je bovendien bijkomende vrijstellingen, naast de basisvrijstellingen, voor aanverwante vakken en toelatingsexamens van het ITAA

Ben je ondernemend ingesteld en hou je van een berekend risico? Wil je graag afwisseling in je job en waarde creëren voor jezelf en de samenleving? Droom je ervan om ooit een eigen zaak te starten in de profitsector, de sociale of culturele sector? Ideaal, dan is het keuzetraject ondernemerschap iets voor jou. Via dit traject krijg je de kans om al tijdens je studie een eigen zaak op te starten als dat wil. 

  • Ondernemen start bij het herkennen van kansen en creativiteit. In het opleidingsonderdeel creativiteit en innovatie leer je hoe je een inspirerende toekomstvisie kan ontwikkelen en hoe je ideeën kan omzetten in concrete activiteiten die de meeste waarde genereren.
  • Vervolgens ga je in het opleidingsonderdeel management voor de ondernemer concreet aan de slag met jouw idee. Je leert waar je de ondersteuning en financiële middelen kan vinden om jouw activiteiten verder te ontwikkelen. Je stelt een businessplan en een financieel plan op voor de financiële duurzaamheid van jouw activiteit.
  • Als kers op de taart, ga je in het opleidingsonderdeel project ondernemerschap in groep een concreet actieplan opstellen om jouw doelen te bereiken. Je definieert de verschillende stappen en mijlpalen die nodig zijn om jouw zaak te kunnen opstarten. En misschien studeer je dan af als een volwaardige ondernemer met een eigen zaak.

In dit keuzetraject krijg je de kans om tijdens jouw bacheloropleiding drie opleidingsonderdelen uit het schakelprogramma naar de masteropleiding Organisatie en Management (UA) op te nemen. Het gaat om de opleidingsonderdelen inleiding tot de bedrijfskunde, onderzoeksmethodologie en inleiding tot de financiële verslaggeving. Op die manier neem je al een voorsprong zodat je na jouw bachelordiploma vlot kan starten aan een universitaire opleiding.

Meteen aan de slag

De arbeidsmarkt staat te springen voor jouw specialisatie in accountancy en fiscaliteit. Het beroep van accountant of fiscalist is dan ook al jaren een knelpuntberoep. Jij vindt dus gegarandeerd een job als werknemer of zelfstandige: 

  • boekhouder in een bedrijf of accountantskantoor; 
  • zelfstandige accountant of belastingsconsulent;
  • op de financiële dienst van een grote internationale onderneming;
  • bij de overheid;
  • ...

Studeer je graag verder? Dan kan je in anderhalf tot twee jaar tijd nog een tweede bachelor Bedrijfsmanagement behalen in een andere afstudeerrichting. Maar ook de weg naar een masterdiploma ligt voor je open. Via een schakelprogramma stroom je makkelijk door.

 

Mensen zijn nu meer dan ooit verbonden met elkaar. Daarom krijgt internationalisering een belangrijke plek in deze opleiding. Je leert om met een brede blik en open mindset naar de wereld te kijken. Je ontplooit jezelf als een echte wereldburger door middel van buitenlandse ervaringen of internationalistion@home. Je hoeft dus niet altijd letterlijk naar het buitenland te gaan, internationale projecten brengen we rechtstreeks naar de klas. Daarnaast ondersteunt de opleiding ook initiatieven met betrekking tot ontwikkelingssamenwerking in het Zuiden.

Erasmus

In het eerste semester van het derde jaar krijg je de kans om op Erasmus-uitwisseling te gaan en zo een semester in het buitenland te studeren. In het laatste semester kan je bovendien een stage van 13 weken lopen in het buitenland. Zo spijker je niet alleen je talenkennis bij, maar leer je ook nieuwe culturen kennen en ervaar je hoe het is om in een internationale context professioneel samen te werken. Bovendien zijn er heel wat financiële tegemoetkomingen (beurzen) zodat dit avontuur voor iedereen mogelijk is.

Den Haag

Ook op de campus zelf kijken we over de landsgrenzen heen. Je verruimt tijdens de opleiding je blik door het gebruik van internationale vakliteratuur, internationale gastdocenten, international weeks, collaborative online international learning … Verschillende opleidingsonderdelen worden ook in een andere taal gedoceerd.

Vervolgtraject

Heb je al een graduaatsdiploma Accounting Administration behaald? Dan heb je toegang tot het vervolgtraject naar de bachelor Bedrijfsmanagement Accountancy-Fiscaliteit.

Dit is een specifiek verkort vervolgprogramma van slechts 91 studiepunten. Het traject is gespreid over twee academiejaren: 43 studiepunten in het eerste jaar en 48 studiepunten in het tweede jaar. Je sluit de opleiding af met een verkorte stage van 35 werkdagen. In dit vervolgtraject heb je les samen met de studenten uit het voltijdse modeltraject.

Courses Exchange Students 2024-25

  • 1. Vervolgtraject AF na AA: 43 SP
    Courses ECTS
    Bedrijfsfinanciering 3
    Managementaccounting 3
    Communication en français 3
    Communication in English 3
    English 3
    Français 3
    Macro-economie 3
    Micro-economie 3
    Onderzoeksvaardigheden 3
    Project Business start-up 6
    Vennootschapsboekhouden 2 4
    • Accountancy
      Note: Je moet alle opleidingsonderdelen volgen.
      Courses ECTS
      Interne controle 3
      Financieel beheer 3
    • Fiscaliteit
      Note: Je moet alle opleidingsonderdelen volgen.
      Courses ECTS
      Douane en accijnzen 3
      Internationale en lokale belastingen 3
    • Ondernemerschap
      Note: Je moet alle opleidingsonderdelen volgen.
      Courses ECTS
      Creativiteit en innovatie_AF 3
      Management voor de ondernemer_AF 3
    • Schakel naar de master
      Note: Je moet alle opleidingsonderdelen volgen.
      Courses ECTS
      UA - Schakel naar Master OLOD 1 3
      UA - Schakel naar Master OLOD 2 3
  • 2. Vervolgtraject AF na AA: 48 SP
    Courses ECTS
    Sustainable business management_AF 3
    Controleleer en deontologie 3
    Bachelorproef_AF 6
    English for accountants 3
    Financiële analyse 2 3
    Fiscale optimalisatie 3
    Le français du comptable 3
    MyTalent: 21st century skills: 4_AF 3
    Verkorte Stage_AF 9
    Registratie- en erfbelasting 3
    Accounting business game 6
    • Accountancy
      Note: Je moet alle opleidingsonderdelen volgen.
      Courses ECTS
      Consolidatie 3
    • International business
      Note: Je moet alle opleidingsonderdelen volgen.
      Courses ECTS
      Topics in internationale handel_AF 3
    • Ondernemerschap
      Note: Je moet alle opleidingsonderdelen volgen.
      Courses ECTS
      Project ondernemerschap_AF 3
    • Schakel naar de master
      Note: Je moet alle opleidingsonderdelen volgen.
      Courses ECTS
      UA - Schakel naar Master OLOD 3 3

*modeltraject steeds onder voorbehoud van wijzigingen

Als je al een bachelordiploma van een andere studierichting hebt, kan je een verkort programma met vrijstellingen volgen. Contacteer je trajectbegeleider om te weten te komen hoe je programma er zal uitzien.

Alle vaardigheden, kennis en inzichten die je in de les opdoet, breng je in de praktijk tijdens projecten, bedrijfssimulaties, de stage en je bachelorproef.

Project business start-up

Als boekhouder of accountant moet je vaak starters begeleiden bij de lancering van hun onderneming. Dit gaat van een haalbaarheidsonderzoek tot het opstellen van een business plan. In dit opleidingsonderdeel tijdens het twee jaar werk je in groepjes waarbij je een bedrijfsactiviteit kiest en je de starter gaat begeleiden. Zo maak je een oprichtingsakte op maat en stel je een financieel plan op. In dit project ga je aan de slag in het Engels en zet je je ICT-skills in.

Project

In het laatste jaar krijg je de kans om deel te nemen aan de business game High Pro in samenwerking met de externe partner PricewaterhouseCoopers (PwC). Als slotstuk van dit project ga je de strijd aan tegen andere hogescholen en presenteer je voor een professionele jury je groepswerk. Een spannende, maar uitdagende manier om te proeven van de realiteit en jezelf klaar te stomen richting een boeiende carrière

Ook tijdens de Bizzgames duik je in de rol van een echte finance professional en werk je samen met je team naar de titel van beste financiële adviseurs. Met behulp van boekhouddata krijg je toegang tot een fictief boekhoudkantoor en verschillende klanten. Na een grondige analyse van de cijfers, formuleer je concrete adviezen voor je klant. In deze competitie neem je het op tegen andere teams binnen onze hogeschool, maar ook tegen andere hogescholen. Een interessante ervaring waarin je kan goochelen met cijfers en je het competitiebeest in jou mag loslaten. 

Afstuderen doe je na een geslaagde werkveldstage van 13 weken in binnen- of buitenland. Tijdens deze stage krijg je de mogelijkheid verder te werken aan de leerresultaten die je nog onvoldoende beheerst om te kunnen afstuderen. De activiteiten van de stage en jouw zelfreflectie rapporteer je aan de hand van stagedagboeken. Je stagebegeleider en mentor volgt je tijdens je hele stageproces op. 

In je bachelorproef formuleer je een onderzoeksvraag die gerelateerd is aan jouw stageplaats. Je werkt die onderzoeksvraag verder uit tijdens je stage en rapporteert de resultaten aan de hand van een individueel werkstuk dat je ook presenteert voor een vakjury.

FAQ over deze opleiding

  • Is er voorkennis vereist om te kunnen starten?

    Boekhouden, economie en financiën

    We starten volledig vanaf nul, dus je hebt geen economische voorkennis nodig. Een economische vooropleiding is mooi meegenomen, maar geen must.

    Frans en Engels

    Om de lessen vlot te kunnen volgen is er wel een goede kennis van Frans en Engels nodig. In het eerste jaar krijg je niet alleen Frans en Engels als taalvak, maar ook enkele andere vakken worden in het Engels gedoceerd.  

    • Als je in het secundair een drietal uur Frans en Engels per week hebt gekregen, zou dat zeker moeten volstaan.
    • Iedere student legt bij de start van de opleiding een screeningstest voor Frans en Engels af. Zo kennen we je taalniveau en kan je de nodige bijscholing op maat krijgen. 
    • Als je het vereiste instroomniveau (A2 voor Frans en B1 voor Engels) niet haalt, krijg je een uur taalles per week extra.
    • Begin september kan je een stoomcursus van een week volgen die je talenkennis bijschaaft of opfrist. 

    Natuurlijk zal je je moeten inspannen om nieuwe materie te verwerken, maar dat is in elke studierichting zo. Met een sterke motivatie en inzet ben je al half gewonnen. 

  • Wat zijn jullie troeven?

    • Je kiest pas vanaf het tweede semester definitief een afstudeerrichting. In het eerste, gemeenschappelijke semester krijg je een goede basis en kan je proeven van alle afstudeerrichtingen. Zo maak je zeker een doordachte keuze.
    • Net zoals aan de universiteit werken we met een semestersysteem. Het academiejaar bestaat uit twee semesters van telkens dertien weken, gevolgd door een examenperiode. 
    • Je kan rekenen op een goede ondersteuning. Startende studenten hebben bijvoorbeeld recht op extra taalbegeleiding Engels en Frans. 
    • Het programma is helemaal afgestemd op de noden van de arbeidsmarkt
    • Je krijgt de kans om heel wat praktijkervaring op te doen en loopt in het allerlaatste semester van je derde jaar dertien weken stage in het werkveld. 

  • Ik twijfel tussen een bachelor en een graduaat?

    Er zijn twee mogelijkheden binnen de wereld van accountancy en fiscaliteit aan de AP Hogeschool: 

    Wat houdt het graduaat precies in?

    •  Een graduaat heeft een lager leerniveau en stoomt je in twee jaar klaar voor een specifiek beroep.
    • Je kan rekenen op massaal veel praktijkervaring via oefeningen, simulaties, werkplekleren ...
    • Theorie krijg je in kleinere hoeveelheden én steeds met directe link naar de praktijk.
    • Tijdens de opleiding leer je ook een gepaste studiemethode ontwikkelen. 
    • In dit graduaat krijg je geen vreemde talen.

    Een graduaat is dus korter, heel praktijkgericht en met minder talen. Als je twijfelt of je een bachelor wel aankan, is een graduaat dus een goed alternatief. Je kan ook gerust beide doen: als je je graduaatsdiploma hebt behaald, kan je via een vervolgtraject (twee jaar) nog een professionele bachelor bij behalen.