Dit project heeft als doel om de kloof tussen het hoger onderwijs en de arbeidsmarkt te overbruggen voor net afgestudeerde studenten met (een vermoeden van) autisme. Via een samenwerking met de Academische Werkplaats Autisme (AWA) zetten we in op zowel de perspectieven van de autistische studenten als op de perspectieven van de potentiële werkgevers en de hogeschool. Op microniveau (studenten) zijn de doelstellingen voor dit project meer zelfinzicht, een groter bekwaamheidsgevoel, een betere job-match en duurzamere loopbaanperspectieven. Op meso- en macro-niveau zijn dit een verhoogde arbeidsparticipatie, welzijn en een duurzamere tewerkstelling (organisaties en samenleving) en een gerichtere en krachtgerichte ondersteuning (hoger onderwijs).
Probleemstelling
Veel alumni met autisme ervaren moeilijkheden bij de overgang van het hoger onderwijs naar de arbeidsmarkt, wat vaak leidt tot werkloosheid of jobs onder hun niveau. Een duurzame loopbaan biedt nochtans belangrijke voordelen zoals meer zelfvertrouwen, sociale integratie en financiële zekerheid. Om een duurzame loopbaan te realiseren is het nodig dat we stereotype beelden (stigma) rond autisme in het werkveld bijsturen en een sterke job-match bewerkstelligen. Een meer genuanceerde beeldvorming van autisme op de werkvloer in combinatie van een inclusieve werkvloer zorgt ervoor dat de autistische persoon diens autismediagnose kan delen en in gesprek kan gaan rond redelijke aanpassingen. Een sterke job-match is essentieel om talenten, interesses en vaardigheden aan te laten sluiten op de job-verwachtingen. Door in te zetten op de vermindering van stigma en een sterke job-match verhogen we het welbevinden, de betrokkenheid naar de werkgever toe, de sociale integratie op de werkvloer en de productiviteit.
Op het niveau van de student vraagt de toewerking naar een sterke job-match en de opkomst voor de eigen noden om sterke zelf-determinerende vaardigheden zoals zelfkennis, assertiviteit en probleemoplossend denken – vaardigheden die bij studenten met autisme vaak minder sterk ontwikkeld zijn. Door een onderzoeksgeïnformeerd transitieplan te ontwikkelen voor de overgang tussen het hoger onderwijs en het werkveld kunnen we ze hierin ondersteunen.
Op het niveau van organisaties en de samenleving vraagt dit een correct en genuanceerd beeld van autisme en een inclusieve werkvloer. De Mosaic toolkit (WHO) geeft handvaten om samen met autistische personen en belanghebbenden vanuit het werkveld en hoger onderwijs samen activiteiten te ontwikkelen om stigma rond autisme op de werkvloer tegen te gaan. Door gericht inzetten op de transitie naar werk op zowel micro-, meso- als macroniveau verminderen de faalervaringen en de negatieve gevolgen voor zowel de persoon als de maatschappij.
Onderzoeksvragen
Voor het onderdeel 'transitieplanning via universal design for transition':
- Hoe bereiden autistische studenten zich nu voor op de transitie naar het werkveld?
- Welke belemmerende en ondersteunende factoren ervaren autistische alumni tijdens hun transitie naar het werkveld in de eerste drie jaar na afstuderen?
- Welke elementen en ondersteuningsmaatregelen zijn er nodig in een transitieplan om te voldoen aan de belemmerende en ondersteunende factoren die alumni met autisme ervaren?
- Hoe ervaren studenten met autisme het zich voorbereiden op de transitie naar het werkveld via het ontwikkelde transitieplan?
Voor het onderdeel 'verminderen van stigma rond autisme op de werkvloer via de Mosaic toolkit (WHO):
- Hoe ervaren autistische studenten de transitie van het hoger onderwijs naar het werkveld en welke rol speelt stigma daarin?
- Welke activiteiten voor studenten met autisme en het werkveld kunnen bijdragen aan het verminderen van stigma in de transitie van het hoger onderwijs naar het werkveld.
- Hoe ervaren de deelnemers de activiteiten? In hoeverre zijn de doelen volgens de deelnemers bereikt?
- Hoe kunnen de activiteiten verder worden verbeterd en geïmplementeerd?
Onderzoeksmethode
Algemeen
In de startfase onderzoeken we via enquêtes en interviews wat de noden, barrières, krachten, strategieën, ondersteuningsvormen en het ervaren stigma van autistische studenten en alumni zijn tijdens de transitie van het hoger onderwijs naar het werkveld. De data worden zowel kwalitatief en kwantitatief geanalyseerd.
Transitieplanning
Via conceptmapping brengen we de perspectieven van andere belanghebbenden (jobcoaches, studentenbegeleiders, leidinggevenden, etc.) in kaart om de ontwerpeisen voor de transitieplanning zowel op micro- als op meso-niveau scherp te stellen. Vanuit deze ontwerpeisen ontwikkelen we een transitieplan. We testen het transitieplan uit bij zowel studenten met als zonder autisme om het nadien verder te verfijnen en af te stemmen op meerdere (kwetsbare) studentengroepen binnen het hoger onderwijs. De bijgevoegde uitgewerkte handleiding zorgt voor implementatie van het transitieplan binnen het hoger onderwijs.
Mosaic toolkit
Via de methodiek van de Mosaic toolkit (WHO) werken we met autistische ervaringsdeskundigen (studenten en alumni), autismeprofessionals, onderzoekers, werkveldpartners en partners uit het hoger onderwijs samen in een co-designteam. Met dit team werken we (startend vanuit de resultaten van de enquêtes, interviews en de literatuur) samen activiteiten uit om de stereotype beelden rond autisme (stigma) op de werkvloer te nuanceren en de barrières tijdens de transitie van het hoger onderwijs naar het werkveld te verminderen. Deze activiteiten zijn bedoeld voor studenten, medestudenten, professionals uit het hoger onderwijs, organisaties en/of collega’s. De deelnemers krijgen na de activiteiten een vragenlijst om hun ervaringen in kaart te brengen en in te schalen in hoeverre de vooropgestelde doelstellingen volgens hen bereikt werden. Vanuit de resultaten passen we de activiteiten verder aan en stellen we een plan op om de activiteiten verder te implementeren en te borgen binnen de AP Hogeschool en andere instellingen hoger onderwijs.
Bekijk ook de webpagina van het project bij de Academische Werkplaats Autisme.
Verwachte resultaten
- Methodiek voor transitieplan en handleiding voor lesgevers en ondersteuners
- Activiteiten om stigma in de transitie van het hoger onderwijs naar het werkveld te verminderen
- Beleidsadvies voor directeurs, departements- en opleidingshoofden
- Academische en praktijkgerichte publicaties
Rond het gebruik van persoon-voorop (persoon met autisme) en identiteit-voorop (autistische persoon) taalgebruik bestaat er nog geen consensus in Vlaanderen en daarom gebruiken we de termen door elkaar heen.