De pijn die vrouwen ervaren tijdens de bevalling wordt wereldwijd beschouwd als één van de meest intense vormen van pijn. Om deze pijn te verlichten, kiezen 70% van Vlaamse vrouwen voor een epidurale verdoving. Dit is tot nu toe de meest effectieve manier om de pijn tijdens de bevalling te verzachten. Toch heeft een epidurale verdoving ook nadelen: ze kan bijwerkingen veroorzaken en vereist de aanwezigheid van een anesthesist. Daarnaast groeit de interesse in niet-medicamenteuze alternatieven, waaronder VR (Virtual Reality). Steeds meer onderzoek toont aan dat het gebruik van VR tijdens de arbeid kan helpen om pijn en angst te verminderen. Maar kan VR ook het gebruik van epidurale verdoving en de duur van de arbeid kan verminderen?
In een uniek project werkten onderzoekers van de kenniscentra Gezondheid & Wetenschap en Immersive Lab samen met ZAS (Ziekenhuizen aan de Stroom) om deze vraag te beantwoorden. Het gebruik van VR tijdens de arbeid werd onderzocht vanuit de principes van woman-centred care, waarbij de wensen en autonomie van de bevallende vrouw voorop staan. Ze konden zelf bepalen wanneer en hoe lang zij de VR bril gebruikten, en welke virtuele scenario’s ze wilden ervaren. Dat maakt het onderzoek niet alleen vernieuwend, maar ook bijzonder realistisch, omdat het aansluit bij hoe vroedvrouwen in de praktijk een arbeid en bevalling begeleiden. “We wilden de effecten van VR onderzoeken in een situatie die zoveel mogelijk lijkt op de werkelijkheid en die hen de autonomie geeft om met pijn om te gaan op de manier die zij willen”, zegt Luka Van Leugenhaege (projectverantwoordelijke Virtual Relief).
Resultaten
Voor en na het gebruik van VR werd de pijnintensiteit beoordeeld. Hieruit bleek dat VR geen relevant effect had op de pijnintensiteit. Dit kan mogelijk verklaard worden doordat de vrouwen vooral bij een ontsluiting van minder dan 5cm kozen om gebruik te maken van VR. In eerdere studies, waar wel een pijnverlichtend effect werd gevonden, konden vrouwen niet zelf kiezen wanneer ze VR gebruikten. Daarbij werd de technologie meestal ingezet in een latere fase, waarin de weeën vaker optreden en intenser zijn. Verschil in pijnintensiteit kan dan mogelijks beter worden opgemerkt.
De onderzoekers vergeleken de resultaten ook met die van vrouwen die ervoor kozen om geen VR te gebruiken. Er was een opvallende trend die impliceert dat VR tijdens de arbeid mogelijks de keuze voor een epidurale verdoving uitstelt en de arbeid verkort.
“Onze studie heeft niet aangetoond dat vrouwen minder kiezen voor een epidurale verdoving bij het gebruik van VR, maar mogelijks wel later. Men zou kunnen stellen dat hoe korter de periode met epidurale verdoving is, hoe minder medicatie zal worden toegediend”, aldus Luka Van Leugenhaege.
Vervolg
De resultaten van dit onderzoek wijzen erop dat VR in de verloskamer meer is dan een technologische curiositeit: het kan een waardevolle aanvulling worden op bestaande vormen van pijnbestrijding. Nu is het aan onderzoekers en zorgverleners om samen te verkennen hoe VR het best kan worden ingezet, zodat elke vrouw de mogelijkheid krijgt om haar bevalling op haar eigen manier, met minder pijn en meer controle, te beleven.
Meer informatie?
Wil je graag meer info over dit project? Bekijk dan zeker de projectpagina of lees het volledige artikel hier.
